Z przyjemnością wyjaśniam na blogu, jak rozwiązywać rodzicielskie problemy prawne 🙂 Nie jest to jednak moja jedyna misja. Zależy mi również na tym, żeby pomóc ludziom zrozumieć, jak działają obecnie prawnicy. Rynek usług prawnych szybko się teraz zmienia i jak się w tym nie siedzi, to można nie wiedzieć, kto jest jakim prawnikiem, w czym może pomóc i jakie ma kwalifikacje. Szukanie obecnie pomocy prawnej wśród osób tę pomoc oferujących jest trochę jak pójście na randkę w ciemno: wiemy, czego oczekujemy od tej drugiej osoby, ale nie mamy pojęcia kim ona jest i co może nam zaoferować 😉 .
Kim jest radca prawny? A kim doradca prawny? Czy Kancelarię Prawną prowadzi radca prawny lub adwokat? A czym jest twór zwany Kancelarią Odszkodowawczą? Czym różni się adwokat od radcy prawnego? Nie wspominając już ani słowa o takich zawodach prawniczych jak doradca podatkowy, doradca restrukturyzacyjny czy rzecznik patentowy. Naprawdę wiele osób nie ma pojęcia na jakich zasadach to wszystko działa i ja się wcale, a wcale temu nie dziwię. Rzeczywistość jest teraz skomplikowana i dotyczy to również rynku usług prawnych.
Pamiętacie jak pisałam o lekach, wyrobach leczniczych i suplementach diety? Dla niepamiętających wpis tutaj. Wszystkie znajdziecie w aptece, ale jedynie lekarstwa mają udowodnione działanie lecznicze. Można to troszeczkę porównać do rynku usług prawnych – wszyscy prawnicy wyglądają podobnie, ale niuanse decydują o tym, jaką usługę od danego prawnika możecie uzyskać. Pisałam wtedy, żebyście byli świadomymi konsumentami 🙂Niestety, nie tylko w aptece trzeba się obecnie orientować. Powierzamy prawnikom swoje sprawy, więc warto wiedzieć, komu w istocie je powierzamy.
Ten wpis jest pierwszym z cyklu dotyczącego prawników i ich środowiska. Będę co jakiś czas o tym pisać – dlaczego? Dlatego, że czasem przeszukanie wujka Google i czytanie mojego bloga 😉 nie wystarczy, żeby rozwiązać swój problem prawny. Zdarzy Wam się nie raz szukać pomocy prawnej i chciałabym, żebyście byli dobrze poinformowani i świadomi tego, co dany prawnik może Wam zaoferować i na jakich zasadach działa.
Różnimy się
Prawnik to pojęcie obszerne. Prawnik to zarówno osoba zaraz po obronie magisterki na wydziale prawa, jak również adwokat z dziesięcioletnim stażem. Żaden przepis nie reguluje tego, kim jest prawnik i kto może się prawnikiem nazywać. Podział kształtuje się mniej więcej w ten sposób, że mamy prawników profesjonalnych i tych, których wykształcenie zatrzymało się z reguły na etapie magistra prawa.
Chciałabym tylko w tym miejscu krótko zaznaczyć, że jak zawsze uważam, że wszystko zależy od człowieka i tytuły nie zawsze gwarantują jakość usługi. Można znaleźć prawników bez skończonej aplikacji, którzy są świetnymi specjalistami – znam takich. Piszę jednak dzisiaj ogólnie o regułach panujących na rynku usług prawnych, a nie o poszczególnych osobach.
Prawnicy, którzy po studiach nie zrobili ani nie robią aplikacji zawodowej (radcowskiej, adwokackiej, notarialnej, komorniczej, prokuratorskiej, sędziowskiej itd.), a świadczą usługi prawne nazywają siebie doradcami prawnymi. Doradcy prawni działali w oparciu o ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, która z dniem 30 kwietnia 2018 roku została uchylona. Obecnie ustawą, która wskazuje wszystkim przedsiębiorcom, w tym doradcom prawnym, drogę działania jest Prawo przedsiębiorców. Zasadą konstytucyjną jest wolność działalności gospodarczej, a skoro świadczenie usług prawnych nie zostało na zasadzie wyłączności zastrzeżone dla radców prawnych czy adwokatów, to każdy prawnik może takie usługi świadczyć. Były pomysły uregulowania zawodu doradcy prawnego w ten sposób, że musiałby spełnić określone wymagania, żeby świadczyć ludziom usługi prawne, ale nie doszły one do skutku.
4 FAKTY – radca prawny a doradca prawny
Te nazwy zawodów brzmią prawie identycznie, prawda? 🙂
1. Co z tą aplikacją (lub jej brakiem)?
Radca prawny to osoba, która po studiach prawniczych ukończyła 3 – letnią aplikację zawodową i zdała czterodniowy trudny egzamin zawodowy potwierdzający praktyczne umiejętności prawnicze. Następnie, żeby móc wykonywać świeżo zdobyty zawód radcy prawnego wpisała się na listę radców prawnych i złożyła uroczyste ślubowanie działania zgodnie z prawem i wykonywania swojego zawodu jak najstaranniej. Na marginesie, jeżeli chcecie sprawdzić, czy Wasz prawnik naprawdę jest radcą prawnym pod tym linkiem znajdziecie wyszukiwarkę radców prawnych prowadzoną przez Krajową Izbę Radców Prawnych. Adwokaci też mają swój rejestr.
Czy brak aplikacji jest ważny przy świadczeniu usług prawnych? Powiem tak: to trochę tak jakbyście korzystali z usług mechanika samochodowego, który budowy i naprawy samochodów nauczył się z książek, ale któremu nie pokazywano jak wygląda prawidłowo zbudowany samochód od środka i nie uczono jak najlepiej go naprawiać, a ponadto nikt jego umiejętności praktycznych nie sprawdził. Owszem, może jest utalentowanym samoukiem i sam nabył odpowiednie umiejętności, ale gwarancji na to nie ma.
Wspomnę w tym miejscu, że profesjonalne prowadzenie spraw sądowych zostało zastrzeżone dla adwokatów i radców prawnych – dlaczego? Między innymi dlatego, że ukończyli oni aplikację, która przygotowuje do zawodowej obrony praw i interesów osób zwracających się o pomoc prawną przede wszystkim pod kątem procesowym.
2. Ups, nowelizacja
Prawo zmienia się bardzo szybko. Wiedza, którą zdobyłam na studiach prawniczych jest już po części nieaktualna. Uczyłam się na przykład o postępowaniu gospodarczym, które miało swoje odrębne zasady, a potem ot tak zostało całkowicie usunięte z postępowania cywilnego – po prostu: nowelizacja. Zainteresowanych jak wygląda nauka prawa, która tak naprawdę nigdy się nie kończy odsyłam do obrazka – samo życie 😉
Doradcy prawni nie mają obowiązku aktualizowania swojej wiedzy i dokształcania się. Nie mówię, że tego nie robią – świadcząc usługi prawne, żeby dobrze je wykonać, na pewno na danym odcinku prawa muszą odświeżyć swoją wiedzę. Nie jest to jednak obowiązek prawnie regulowany i nikt tego nie sprawdza.
Radcowie prawni są z kolei wszyscy zrzeszeni obowiązkowo w samorządzie radcowskim, który wymusza na nich uczestnictwo w szkoleniach zawodowych, z których to szkoleń radcowie prawni są skrupulatnie punktowo rozliczani. Jeśli w cyklu szkoleniowym nie zdobędą określonej liczby punktów, może ich za to spotkać odpowiedzialność dyscyplinarna. Również Kodeks Etyki Radcy Prawnego nakłada na radcę prawnego obowiązek ustawicznego dbania o swój rozwój zawodowy. Innymi słowy, w przypadku jakiejkolwiek nowelizacji radca prawny musi znać nowe przepisy. Nie mówiąc o tym, że nie znając aktualnych przepisów, radca nie jest w stanie dobrze wykonać swojej pracy, a za źle wykonaną pracę również może spotkać radcę prawnego odpowiedzialność cywilna lub dyscyplinarna. Po prostu, nie ma żartów, trzeba być na bieżąco.
3. Błąd prawnika działa na Twoją niekorzyść
Jeśli prawnik działając w Twojej sprawie popełni błąd, konsekwencję tego błędu ponosisz Ty. Nie ma znaczenia, czy to błędna porada prawna czy źle poprowadzona sprawa. Korzystając ze złej porady lub gdy ktoś za Ciebie wadliwie działa, to w Twoim życiu mogą zajść niekorzystne zmiany.
Nikt nie jest nieomylny, błędy zdarzają się zawsze i wszędzie. Errare humanum est 😉 Jest jednak mała różnica pomiędzy błędem doradcy prawnego a błędem radcy prawnego. Gdy radca prawny popełni błąd, masz się do kogo poskarżyć (samorząd radcowski) i możesz żądać odszkodowania od ubezpieczyciela. Wszyscy radcowie prawni są bowiem obowiązkowo ubezpieczeni od odpowiedzialności cywilnej. Gdy błąd popełni doradca prawny, możesz jedynie iść z tym do sądu i dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych, co nie jest wcale rzeczą ani łatwą ani szybką.
4. Twój prawnik zna Twoje sekrety
Prawnicy są powiernikami. Chcąc czy nie chcąc, musicie trochę opowiedzieć im o swoim życiu, żeby mogli wyprostować dla Was jakąś sprawę. Czasem są to informacje bardzo intymne, o których nie chcielibyście powiedzieć nawet swojej mamie czy małżonkowi. Nie każdy kładzie nacisk na zachowanie swojej prywatności i nie każdemu też w tym samym stopniu na tym zależy, ale większość osób nie chciałaby, żeby informacje przekazane prawnikowi gdzieś na zewnątrz wypłynęły. Nie mówiąc już o tym, że wyciek tych informacji może czasami stanowić realną szkodę dla Ciebie lub Twojej rodziny albo jeszcze innych osób.
Radcę prawnego obowiązuje tajemnica zawodowa. To dla radców prawnych świętość, którą mają obowiązek wszelkimi możliwymi środkami chronić. W Kodeksie Etyki Radcy Prawnego wyłącznie obowiązkowi ochrony tajemnicy zawodowej poświęcono 10 artykułów. Poniżej cytuję art. 3 ust. 3 ustawy o zawodzie radcy prawnego ↓
Radca prawny jest obowiązany zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzieleniem pomocy prawnej.
W stosunku do doradców prawnych takich przepisów nie ma. Oznacza to, że zachowanie przez nich w tajemnicy informacji, które zostały im powierzone jest jedynie kwestią przyzwoitości i dobrej woli i nie jest obwarowane żadnymi przepisami. Dodam jeszcze, że informacje objęte tajemnicą zawodową a obowiązek ochrony danych osobowych to dwie różne sprawy. Nie wszystkie informacje przekazane prawnikowi stanowią dane osobowe, które ustawa o ochronie danych osobowych, a wkrótce RODO, nakazuje chronić.
Jestem ciekawa, co o tym wszystkim sądzicie? 🙂 Czy opowiedziałam Wam o jakiś nowościach czy może to wszystko było dla Was wiadome? Czy ten post jest przydatny? Wasze komentarze są dla mnie na wagę złota, więc piszcie 🙂
